Giải pháp rút tiền mặt qua ngân hàng đại lý cá nhân
LTS: Bài viết “Bất cứ ai cũng có thể trở thành đại lý ngân hàng?” được đăng tải trên tờ Thông tin VietinBank số tháng 7/2016 đã đề cập đến mô hình ngân hàng đại lý cá nhân (NHĐLCN). Trong số này, Thông tin VietinBank sẽ giới thiệu ví dụ minh họa cho việc triển khai NHĐLCN.
“Máy ATM lưu động” ở mọi nơi
Nhiều trường hợp, khách hàng có sẵn tiền trong tài khoản nhưng lại không rút đủ tiền mặt hay không thể thực hiện thanh toán bằng thẻ khi đi mua sắm. Nếu rơi vào tình huống này, hầu hết khách hàng phải tạm dừng việc thanh toán và tới cây ATM gần nhất để rút thêm tiền. Nhưng nếu có dịch vụ rút tiền mặt qua các “ATM lưu động” là những NHĐLCN như đề cập dưới đây, vấn đề này sẽ được giải quyết.
Đại lý cá nhân có thể là một cửa hàng hoặc bất kỳ cá nhân nào ở gần sẵn sàng hỗ trợ số tiền mặt mà khách hàng đang cần. Việc giao dịch sẽ được thực hiện với sự hỗ trợ của một ứng dụng dựa trên nền tảng Mobile Banking và công nghệ định vị GPS do NH triển khai. Theo đó, NH sẽ xây dựng các chức năng cho phép cá nhân hoặc cửa hàng bất kỳ có đủ điều kiện được đăng ký làm đại lý cá nhân trên Mobile Banking của NH. Khi khách hàng có nhu cầu, họ chỉ cần bật định vị địa điểm, tìm kiếm xung quanh địa điểm mình đang đứng để hiển thị các NHĐLCN quanh đó và lựa chọn đại lý để thực hiện giao dịch.
Quy trình giao dịch được mô tả như hình vẽ sau đây:
Điểm khác biệt trong quy trình này so với quy trình NHĐLCN cố định là ở chỗ, các đại lý này có thể là bất kỳ ai ở bất kỳ đâu. Họ chỉ cần bật trạng thái online để sẵn sàng cung cấp dịch vụ tài chính; cho phép người khác kết nối để trò chuyện thỏa thuận trước giao dịch và dẫn đường đến địa điểm của mình để thực hiện giao dịch.
NH ở đâu, vai trò như thế nào trong mô hình NHĐLCN?
Trong mô hình này, NH có thể tham gia ở hai mức độ khác nhau:
Mức 1: NH quản lý toàn bộ hoạt động giao dịch giữa đại lý cá nhân và khách hàng. Nếu theo cách này thì NH quản lý mọi giao dịch xảy ra theo quy trình đại lý cá nhân và có thể thu phí với đại lý và thu phí giao dịch chuyển khoản giữa đại lý và khách hàng.
Mức 2: NH không can thiệp vào giao dịch mà chỉ cung cấp một tiện ích tìm kiếm kết nối nhu cầu tài chính cho người dùng. Theo cách này NH chỉ hỗ trợ về công cụ nền tảng công nghệ và quy trình giao dịch để các cá nhân có thể tự cài đặt tiện ích thiết lập làm đại lý cung cấp hoặc hỗ trợ dịch vụ NH cho những người có nhu cầu ở gần mình. Người dùng là khách hàng có tài khoản tại NH. Người dùng sẽ tự kết nối và tìm đến nhau để thỏa thuận và thực hiện “giao dịch tài chính hỗ trợ” khi cần. Ở đây hệ thống không ghi nhận hoạt động thu phí đại lý hay phí giao dịch qua đại lý. Để đảm bảo an toàn cho người dùng, hệ thống sẽ ghi nhận các trạng thái dịch vụ của người dùng, thông tin về các hoạt động tìm kiếm, các trao đổi và ghi nhận vị trí của toàn bộ người dùng.
Hiện nay chưa có NH nào trên thế giới cung cấp dịch vụ NHĐLCN này. Cũng chưa có hệ thống phần mềm nào cung cấp khả năng kết nối tài chính cho cá nhân. Tuy nhiên NH có khả năng thực thi việc này được dựa trên nền tảng quy trình giao dịch tài chính cũng như hệ thống công nghệ sẵn có.
Tiềm năng mở rộng mạng lưới, tăng doanh thu
Điểm ưu việt của dịch vụ này là tính linh hoạt rất cao. Giải pháp thực sự giúp cho bất kỳ ai cũng có thể cung cấp dịch vụ NH. Với chi phí triển khai thấp, khả năng mở rộng rất lớn, dịch vụ có thể mang lại nhiều lợi ích cho NH nói riêng và cho cộng đồng nói chung.
Mô hình này có tính ưu việt khi giúp NH có thể mở rộng tối đa mạng lưới ở cả nông thôn và thành thị mà không cần mở thêm phòng giao dịch. Giải pháp này cũng góp phần phát triển mạnh kênh kinh doanh Internet Banking, Mobile Banking (kênh thay thế), sẵn sàng cho việc phát triển dịch vụ NH không chi nhánh trong tương lai. Cuối cùng, giải pháp sẽ gia tăng lưu lượng giao dịch, tăng doanh thu từ phí giao dịch.
Giống như mô hình NHĐLCN cố định được đề xuất trong bài trước thì vướng mắc lớn nhất ở Việt Nam là hành lang pháp lý chưa sẵn sàng để cho phép các cá nhân cung cấp dịch vụ NH. Tuy nhiên với những lợi ích và tiềm năng mà giải pháp mang lại, NHĐLCN xứng đáng được đầu tư nghiên cứu để có những ứng dụng trong thực tế.
Hồ Sỹ Tuấn
